Բեցալելի անվան արվեստի և դիզայնի ակադեմիա

Բեցալելի անվան արվեստի և դիզայնի ակադեմիա
Տեսակ	գեղարվեստի ակադեմիա
Հիմնադրված է	1906
Հիմնադրիր	Բորիս Շաց
Անվանված է	Bezalel?
Երկիր	Իսրայել
Տեղագրություն	Երուսաղեմ
Պարգևներ
Կայք	bezalel.ac.il(եբրայերեն)(անգլ.)(արաբ.)
	Բեցալելի անվան արվեստի և դիզայնի ակադեմիա (Իսրայել) Բեցալելի անվան արվեստի և դիզայնի ակադեմիա, Իսրայել
	Bezalel Academy of Art and Design Վիքիպահեստում

Բեցալելի անվան արվեստի և դիզայնի ակադեմիա (եբրայերեն՝ בצלאל‎), արվեստի ազգային դպրոց Իսրայելում։ Հիմնադրվել է 1906 թվականին հրեա նկարիչ և քանդակագործ Բորիս Շացի կողմից։ Իսրայելի ամենահին կրթական հաստատությունն է։ Անվանվել է ի պատիվ աստվածաշնչյան կերպար Բեցալելի (Ուրիի որդի, եբրայերեն՝ בְּצַלְאֵל בֶּן-אוּרִי), որին Մովսեսը նշանակել էր վերահսկելու խորանի նախագծումը և շինարարությունը (Exodus 35:30): 1900-ականների սկզբին Բեցալելի ուսանողների և պրոֆեսորների ստեղծած արվեստը համարվում է 20-րդ դարի Իսրայելի վիզուալ արվեստի հենակետ։

Բեցալելն այժմ գտնվում է Երուսաղեմի հրեական համալսարանի Սկոպուս լեռան կամպուսում, բացառությամբ ճարտարապետության բաժնի, որը տեղակայված է Երուսաղեմի կենտրոնում գտնվող Բեցալելի պատմական շենքում։ 2009 թվականին հայտարարվեց, որ Բեցալելը կտեղափոխվի Ռուսական վանատան նոր կամպուս, որպես Երուսաղեմի կենտրոնը վերակենդանացնելու քաղաքային ծրագրերի մի մաս։ Նոր Բեցալելի կամպուսը նախագծել է Տոկիոյում գործող SANAA ճարտարապետական ընկերությունը։

Պատմություն

Էլիեզեր Բեն-Եհուդա, Բեցալելում եբրայերենի դասախոս

«Բեցալել արվեստի և արհեստի դպրոցը» հիմնադրվել է 1906 թվականին Բորիս Շացի կողմից, որը նախատեսում էր ստեղծել արվեստի ազգային ոճ, որը կլինի դասական հրեական՝ Մերձավոր Արևելքի և եվրոպական ավանդույթների խառնուրդ։ Դպրոցը բացվեց Եթովպիայի փողոցում վարձակալված տարածքներում։ Այն տեղափոխվել է 1880-ական թվականներին կառուցված շինությունների մի համալիր՝ շրջապատված ատամնավոր քարե պատով, որոնց սեփականատերերը հարուստ արաբներն էին։ 1907 թվականին Հրեական ազգային հիմնադրամը տարածքը գնել է Բորիս Շացի համար։ Շացը կամպուսում ապրել է կնոջ և երեխաների հետ^[3]։ Բեցալելի առաջին դասընթացին մասնկցում էին Եվրոպայից ժամանած 30 երիտասարդ արվեստի ուսանողներ, որոնք հաջողությամբ հանձնել էին ընդունելության քննությունը։ Տարբեր երկրներից ժամանած և ընդհանուր լեզու չունեցող ուսանողներին եբրայերեն ուսուցանում էր Էլիեզեր Բեն-Եհուդան^[4]։ Նրա կինը՝ Հեմդա Բեն-Եհուդան, Բորիս Շացի քարտուղարուհին էր^[5]։

Ավանդական քանդակի և նկարչության բաժինների հետ մեկտեղ դպրոցն ուներ արհեստանոցներ, որտեղ արծաթից, կաշվից, փայտից, արույրից և գործվածքից արվեստի առարկաներ էին արտադրում։ Արհեստավորներից շատերը եմենցի հրեա արծաթագործներ էին, որոնք երկար ժամանակ աշխատել էին թանկարժեք մետաղների հետ, ինչպիսիք են արծաթը և ոսկին, որը Եմենում ավանդական հրեական զբաղմունք էր։

Ուսանողներից շատերը դարձել են հայտնի արվեստագետներ, այդ թվում` Մեյր Գուր Արյեն, Զեև Ռաբանը, Շմուել Բեն Դավիդը, Յակոբ Բեն-Դովը, Զեև Բեն-Ցվին, Յակոբ Էյսենբերգը, Յակոբ Փինսը, Յակոբ Շտեյնհարդտ և Հերման Շտրուկը^[6]։

1912 թվականին Բեցալելն ունեցել է մեկ կին ուսանող, Մարուսիա (Միրիամ) Նիսենհոլցը, որն օգտագործել է «Chad Gadya» կեղծանունը^[7]։

Ֆինանսական դժվարությունների արդյունքում Բեցալելը փակվել է 1929 թվականին։ Հիտլերի իշխանության գալուց հետո Բեցալելի տնօրենների խորհուրդը խնդրեց Ջոզեֆ Բոդկոյին, որը 1933 թվականին փախել էր Գերմանիայից, վերաբացել հաստատությունը և դառնալ դրա տնօրենը^[8]։ Նոր Բեցալելի արվեստի և արհեստի դպրոցը բացվել է 1935 թվականին՝ ներգրավելով շատ ուսուցիչների և աշակերտների Գերմանիայից, որոնցից շատերը նացիստների կողմից փակված Բաուհաուզի դպրոցից էին^[9]։ Բուդկոն հրավիրեց Յակոբ Շտեյնհարդտին և Մորդեխայ Արդոնին դասավանդելու դպրոցում, որոնք երկուսն էլ հաջողվեց նրան որպես տնօրեններ^[8]։

1958 թվականին հաստատությունն արժանացել է Իսրայելի մրցանակի^[10]։

1969 թվականից Բեցալելը դարձավ պետական աջակցություն ստացող հաստատություն։ 1975 թվականին այն ճանաչվեց Իսրայելի բարձրագույն կրթության խորհրդի կողմից որպես բարձրագույն կրթության ինստիտուտ^[11]։ Սկոպուս լեռան կամպուսում այն մնաց մինչև 1990 թվականը։

Բեցալել տաղավար

Բեցալել տաղավարը 1912 թվականին Յաֆֆյան դարպասներից դուրս կառուցված թիթեղածածկ փայտյա տանիքով և աշտարակով շինություն էր։ Այն Բեցալելի հուշանվերների խանութն ու ցուցասրահն էր։ Վեց տարի անց տաղավարը ոչնչացվեց բրիտանական իշխանությունների կողմից։

Բեցալել ոճ

Բեցալելը մշակել է արվեստի տարբերակիչ ոճ, որը հայտնի է որպես Բեցալել դպրոց, որը նկարագրում է աստվածաշնչային և սիոնիստական թեմաներ այնպիսի ոճով, որն իր վրա է կրում եվրոպական art nouveau և ավանդական պարսկական ու սիրիական արվեստի ոճերը։ Նկարիչները միավորել են «շրջակա միջավայրի, ավանդույթների և նորարարությունների բազմազան շերտեր» նկարներում և արհեստագործական իրերում, որոնք առնչվում են «աստվածաշնչյան թեմաներին, իսլամական դիզայնին և եվրոպական ավանդույթներին»՝ ջանալով ստեղծել «հրեական արվեստի յուրահատուկ ոճը» նոր ազգի համար, որը կառուցվում էր հին հրեական հայրենիքում^[12]։

Այժմ

2006 թվականին Բեցալել արվեստի և դիզայնի ակադեմիան նշեց իր 100-ամյակը։ Ակադեմիան գտնվում է Երուսաղեմի Սկոպուս լեռան վրա, ունի 1500 ուսանող։ Գործում են հետևյալ ֆակուլտետները՝ գեղարվեստի, ճարտարապետության, կերամիկական դիզայնի, արդյունաբերական դիզայնի, զարդերի, լուսանկարչության, վիզուալ հաղորդակցություն, անիմացիայի, ֆիլմերի և արվեստի պատմություն ու տեսություն։ Ճարտարապետական կամպուսը գտնվում է Երուսաղեմի կենտրոնում՝ պատմական Բեցալելի շենքում։ Բեցալելն առաջարկում է գեղարվեստի բակալավրի (B.F.A.), ճարտարապետության բակալավրի (B.Arch.), դիզայնի բակալավրի (B.Des.) աստիճաններ, Գեղարվեստի մագիստրոսի աստիճան Երուսաղեմի հրեական համալսարանի հետ համատեղ, երկու տարբեր դիզայնի մագիստրոսի (M.des) և արվեստի տեսության ու քաղաքականության (M.A.) աստիճաններ։

Ակադեմիան մտադիր է վերադառնալ քաղաքի կենտրոն^[13]։

2011 թվականին «Միլանի կահույքի տոնավաճառում» Բեցալելի ուսանողների ցուցադրությունը նկարագրվեց որպես «աշխույժ մրցակցություն» լավագույն ցուցահանդեսի համար^[14]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 https://hedendaagsesieraden.nl/2022/07/06/bezalel/
↑ https://cms.education.gov.il/EducationCMS/Units/PrasIsrael/Tashyag/Tashkab_Tashyag_Rikuz.htm?DictionaryKey=Tashyah
↑ «The Bezalel artistic legacy flourishes in Jerusalem». The Times of Israel.
↑ «Albert Rubin catalogue» (PDF). mmuseumeinharod.org.il. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
↑ «The long-lost daughter of the father of Israeli art». Haaretz.com. 2013 թ․ հունվարի 12.
↑ Ze'ev Raban, A Hebrew Symbolist, by Batsheva Goldman Ida, Tel Aviv Museum of Art, 2001
↑ «I lived life to the fullest». haaretz.com.
↑ ^8,0 ^8,1 «When Budko met Bialik».
↑ «Israeli Art On Its Way to Somewhere Else». azure.org.il.
↑ «Israel Prize recipients in 1958 (in Hebrew)». Israel Prize Official Site. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 17-ին.
↑ המועצה להשכלה גבוהה - מאגר מוסדות [Council for Higher Education Registry of Institutes]. che.org.il (Hebrew). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 4-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Rothstein, Edward (2009 թ․ հունիսի 10). «MUSEUM REVIEW - DERFNER JUDAICA MUSEUM, Jewish Art, the Hudson and Bingo in the Bronx». The New York Times,.{{cite news}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
↑ Zohar, Gil (2006 թ․ նոյեմբերի 2). «Artful move». Jerusalem Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
↑ Rawsthorn, Alice (2011 թ․ ապրիլի 18). «Milan's Furniture Whirlwind» – via www.nytimes.com.

Գրականություն

Gil Goldfine, "Zeev Raban and the Bezalel style," Jerusalem Post, 12-14-2001
"Dalia Manor, Biblical Zionism in Bezalel Art," Israel Studies 6.1 (2001) 55-75".
The "Hebrew Style" of Bezalel, 1906–1929, Nurit Shilo Cohen, The Journal of Decorative and Propaganda Arts, Vol. 20. (1994), pp. 140–163
Manor, Dalia, Art in Zion: The Genesis of National Art in Jewish Palestine, published by Routledge Curzon (2005)
"Crafting a Jewish Style: The Art of the Bezalel Academy, 1906–1996", 2000-08-26 until 2000-10-22, Montgomery Museum of Fine Arts

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեցալելի անվան արվեստի և դիզայնի ակադեմիա» հոդվածին։

[_a5420869d3fcd34b-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 https://hedendaagsesieraden.nl/2022/07/06/bezalel/

[_e47885b7640bb9f9-2] ttps://cms.education.gov.il/EducationCMS/Units/PrasIsrael/Tashyag/Tashkab_Tashyag_Rikuz.htm?DictionaryKey=Tashyah

[3] «The Bezalel artistic legacy flourishes in Jerusalem». The Times of Israel.

[4] «Albert Rubin catalogue» (PDF). mmuseumeinharod.org.il. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.

[5] «The long-lost daughter of the father of Israeli art». Haaretz.com. 2013 թ․ հունվարի 12.

[6] Ze'ev Raban, A Hebrew Symbolist, by Batsheva Goldman Ida, Tel Aviv Museum of Art, 2001

[7] «I lived life to the fullest». haaretz.com.

[jpost.com-8] 8,0 ^8,1 «When Budko met Bialik».

[9] «Israeli Art On Its Way to Somewhere Else». azure.org.il.

[10] «Israel Prize recipients in 1958 (in Hebrew)». Israel Prize Official Site. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 17-ին.

[vatat-11] המועצה להשכלה גבוהה - מאגר מוסדות [Council for Higher Education Registry of Institutes]. che.org.il (Hebrew). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 4-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[12] Rothstein, Edward (2009 թ․ հունիսի 10). «MUSEUM REVIEW - DERFNER JUDAICA MUSEUM, Jewish Art, the Hudson and Bingo in the Bronx». The New York Times,.{{cite news}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

[13] Zohar, Gil (2006 թ․ նոյեմբերի 2). «Artful move». Jerusalem Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.

[14] Rawsthorn, Alice (2011 թ․ ապրիլի 18). «Milan's Furniture Whirlwind» – via www.nytimes.com.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]